Voet- en enkelartrose (2)

Bij voet- en enkelartrose is er sprake van slijtage in het enkel- of een voetgewricht. Pijn bij ( het opstarten van) bewegen, pijn in rust, zwellingen en bewegingsbeperkingen zijn de belangrijkste klachten.

Wat is Artrose

Artrose is een aandoening van het kraakbeen in gewrichten. In een gewricht komen 2 of meer botten samen. Die botten zijn voorzien van een laagje glad kraakbeen, zodat ze soepel kunnen bewegen ten opzichte van elkaar. Op zich is het normaal dat door het toenemen van de leeftijd kraakbeen van een gewricht van dikte en samenstelling verandert. Bij Artrose echter treedt overmatige slijtage op van het kraakbeen. Het gladde oppervlak wordt dun, brokkelig en/of het kraakbeen verdwijnt helemaal. Het lichaam kan dit niet meer repareren.

Oorzaken van Artrose

• De kraakbeenlaag van het gewricht slijt door onbekende oorzaak. Hierdoor wordt deze laag met kraakbeen op het botuiteinde dunner en uiteindelijk komt het onderliggende bot (gedeeltelijk) bloot te liggen. Deze vorm van Artrose komt het meest voor bij mensen van middelbare leeftijd of ouder;
• Een ontstekingsreactie van het gewricht kan het kraakbeen aantasten, bijvoorbeeld bij Reumatoide Artritis. Ook hierdoor wordt de kraakbeenlaag op het botuiteinde dunner of de laag verdwijnt geheel. Dit kan op iedere leeftijd voorkomen. Meestal worden beide enkels/voeten aangetast en de kans dat ook in andere gewrichten Artrose zal ontstaan;
  
• Artrose kan ook ontstaan na een andere aandoening, zoals een botbreuk of een bandletsel. Het kraakbeen kan rechtstreeks beschadigd raken, of door een andere manier van bewegen extra snel slijten. Dit heet ‘Posttraumatische Artrose’ en kan jaren na die andere aandoening alsnog optreden.

Beschadigd kraakbeen herstelt nauwelijks. Wanneer de kraakbeenlaag dunner wordt of verdwijnt, bewegen de botuiteinden in een gewricht niet meer soepel langs en over elkaar. Er is toenemende wrijving tussen de botten en dat doet pijn. Ook kunnen ruwe uitsteeksels ontstaan op het bot. Er kan zich vocht ophopen in het gewricht en de omliggende weefsels; vandaar de zwelling. Zowel de pijn als de zwelling maken bewegen moeilijk.

De voet en enkel

Er bevinden zich in de voet en enkel 28 botten en meer dan 30 gewrichten. Als Artrose ontstaat in een of meer van deze gewrichten, kan dit invloed hebben op de balans en de manier van lopen. Artrose van de voet en enkel treedt het vaakst op in de volgende gewrichten.

• De enkel, daar waar het scheenbeen op het bovenste bot van de voet (het sprongbeen) rust. Dit gewricht heet ook wel: het bovenste spronggewricht;
• De 3 gewrichten van de achtervoet;
• De middenvoet, waar de middenvoetbeentjes zijn verbonden met de kleinere voetwortelbeentjes;
• De grote teen, waar het eerste middenvoetbeentje is verbonden met het eerste kootje van de teen.

Artrose wordt vastgesteld uiteindelijk met tussenkomst van de huisarts en orthopedisch chirurg.
Aldaar zal een anamnese en behandelingsmethode worden vastgesteld. Het zou te ver doorvoeren om hier inhoudelijk op verder te gaan.

Bron: AMC